هدايت تحصيلي
مخصوص دانش آموزان سال نهم
قسمت اول
از اسم هدايت تحصيلي بر مياد كه يه عده نشستن تا ما را هدايت كنن به مسيري كه به نفعمونه و بهترين مسير براي ما خواهد بود.
اما در واقعيت اين طور نيست!
ميشه گفت خود برگه هدايت تحصيلي به منزله ويزا گرفتن براي ورود به سرزمين هايي هست كه شما بدون اون برگه اجازه ورود نداريد. به عبارتي يك مجوز ، يك اجازه نامه است براي ورود به يك مسير.
پس بهتره اينطوري بگيم دانش آموز سال نهم بر سر يك چند راهي قرار گرفته كه
اولاً نميدونه كدوم يكي بيشتر به دردش ميخوره.
دوماً بايد براي مسيري كه ميخواد بره حتماً مجوز بگيره.
قصد داريم در اين چند بخش صحبت ، به دانش آموز سال نهم بگيم كه مجوز رو با چه شرايطي بهش ميدن و همچنين تقريباً كمك كنيم كه بفهمه بر سر اين چند راهي ، كدوم يكي به دردش ميخوره و يه قول معروف عاقبت به خير ميشه.
پدر و مادرها از دستم ناراحت نشين ، بايد به بچه ها صادقانه بگم ، اغلب پيش زمينه هايي كه خانواده براي دانش آموز سال نهم درست كردند كه فلان رشته براي تو خيلي خوبه هيچ اساس علمي نداره و بايد بر اساس منطق بررسي بشه و از طرفي هر مسيري كه توسط برگه هدايت تحصيلي براي اون مجوز صادر بشه هم الزاما مسير عاقبت به خيري دانش آموزان نيست.
خب بيشتر در اين قسمت ابهامات و چالش‌هاي موجود رو مشخص تر كردم.
قطعاً در قسمت هاي بعدي تمام اين ابهامات با پاسخ هاي كارشناسي رفع ميشه و بيشترين كمك ممكن به انجام خواهد رسيد.
قسمت دوم
خيلي ها به مشاور مراجعه مي كنند و ميگن رشته اي رو ميخوايم بريم كه پول ساز باشه و آينده دار باشه.
اين نگاه غلط نيست ، اما مشاوريني كه مسيري را براي آينده اعلام ميكنن و تاكيد ميكنن كه اين مسير پر درآمد خواهد بود ، به نظرم به عقبه اتفاقات افتاده در جهان و مخصوصاً كشورمون بي توجه هستن. اين موضوع را با يك مثال كوچك توجيه مي كنم در دهه اي كارشناسان شيمي بيكارترين تحصيلكرده هاي جامعه بودند ، با اتفاقاتي كه در قانون افتاد و نياز برخي از كارخانجات به جذب مهندسين شيمي اين موضوع برعكس شد و جذاب ترين رشته هاي شغلي مهندسي شيمي شد. از اين مثال ها زياده و نميشه به قبل نگاه كرد و براي بعد برنامه‌ريزي كرد. آينده مجهولات خودش رو داره نميشه براي اون تعيين تكليف كرد.
خوب پس چه بايد بكنيم اگر مسيري براي درآمد از الان مشخص نباشه به چه اميدي انتخاب مون رو انجام بديم. به نظر من هر رشته يا مسير ميتونه افراد پردرآمد و كم درآمد داشته باشه. طبيعتا نميتونيم بگيم همه سوپرماركت ها و يا همه سوپر گوشت ها يا همه مهندسين كامپيوتر يا همه كارمند ها درآمدشان يكسان هست. پس بايد در رشته و مسيري كه ميريم بهترين باشيم به عبارتي رشته تحصيلي بايد براي ما رشته اي باشه كه قطعاً توش مي تونيم موفقيت داشته باشيم. به عبارتي شايد همه سونوگراف ها درآمدشون يكسان نباشه و برخي خيلي كمتر از هم صنف خودشون درآمد دارن ، اما اگر با علاقه اين رشته رو انتخاب كنيم و جزو برترين هاي متخصص اين رشته باشيم طبيعتاً جزء پردرآمدهاي اون هم خواهيم بود.
يك ابهام
اون هم اينه كه چطور ميتونيم تضمين بديم كه در يك رشته ، ما برترين خواهيم بود يا نه؟!
البته جواب اين سوال ديگه در مناقشات دنيا و حتي داخل كشور وجود نداره بلكه فقط درون خود ماست. عده زيادي بر اين باور هستند كه علاقه شرط لازم و كافي براي موفقيته ، اما بهتره يك وجه ديگه از اين موضوع راهم ببينيم اون هم توانايي ذهني و كشش مغزي بوده و هست. به عبارتي شايد من به يك موضوع علاقه مند باشم اما كشش مغز من اون اندازه نباشه.
چالش بعدي ما اين هست كه تشخيص بديم كشش مغزي ما چقدر هست و در كدوم رشته ها بيشتر و در كدام رشته ها كمتره.
براي اين هم راهكار بسيار مشخص و علمي وجود داره كه براي شما به زودي بازگو خواهم كرد.
در قسمت هاي بعد ضمن پاسخ به ابهام كشش مغزي ، درس هاي مرتبط با رشته ها و كلاً چارت سازمان آموزش و پرورش براي رشته‌هاي متوسطه دوم رو با هم بررسي مي كنيم.
قسمت سوم
اگر بخوام يك جمع بندي از قسمت قبل داشته باشم ميشه گفت براي انتخاب مسير علاوه بر آينده دار بودن رشته و علاقه مندي بايد به كشش مغزي خودمون هم توجه كنيم.
كشش مغزي يعني من توانايي گذراندن مسير رو دارم. يك مثال براتون ميزنم ، شايد از ۱۰۰ نفر دانش آموز ۸۰ نفر دوست دارن و علاقه مندند كه پزشك بشن. اين علاقه مندي براي پرستيژ شغل و هم براي درآمد ان رشته به وجود آمده. اما آيا همه اين ۸۰ نفر ميتونن در رشته تجربي موفقيت‌هايي به دست بياورند و بعد در كنكور موفق بشن و در دانشگاه فارغ التحصيل بشن و در كل پزشك موفق باشن ؟! طبيعتاً جواب صريح "نه" هست.
به عبارتي اگر سنجش صورت بگيره مشخص ميشه از بين اين ۸۰ نفر علاقه مند شايد فقط ۱۰ يا ۲۰ نفر توانايي و كشش مغزي براي رشته پزشكي دارند. اين مثال شاهدي است براي رشته هايي كه فكر ميكنيم به آن علاقه منديم و تصور ميكنيم براي ما رشته هاي آينده داري هستند. اما نمي دانيم كه ما براي موفقيت در آن ها توانايي داريم يا خير ...
البته بايد صراحتاً گفته بشه از اين تعداد دانش آموز قطعاً مهندسين موفق وكلاي قوي كارشناسان زبده و اساتيد برجسته ميتوان پيدا كرد. اگر به كشش مغزي اونها توجه بشه و راهنمايي درستي صورت بگيره.
هر ساله بسياري از دانش آموزان سال نهم و اوليا آنها براي انتخاب رشته مناسب به مشاور مراجعه ميكنن و تقاضاي سنجش و تشخيص توانايي دانش آموز رو دارم.
بركسي پوشيده نيست مشاورين با پيش زمينه هاي شخصي و زمينه علاقه مندي هاي فردي خود و همچنين نگاه هاي خاص خود به اوضاع كنوني و آينده ، راهنمايي هاي مختلفي مي‌كنم. به عبارتي يك دانش آموز شايد توسط دو مشاور به دو رشته مختلف هدايت بشه و اين هم كم دردسري نبود.
در همين زمان مشاور محترمي سراغ دارم كه همه مراجعينشون رو به سمت مسير فني و هنري هدايت مي كند و از جانب ديگه مشاوره ديگري هرآنكس كه به ايشان مراجعه كنه رو به رشته هاي نظري هدايت مي كنه. كه اين همان سليقه فردي اونهاست.
براي مصون ماندن از سلايق فردي مشاورها و همچنين تشخيص مناسب كشش مغزي در دنيا تست هاي متعددي وجود داره ( كه اين تست ها اگر بازيچه سايت هاي مختلف و اشخاص ناوارد نشن ) قطعاً بسيار مناسب و كاربردي هستن.
از جمله اين تست‌ها و ميشه گفت قوي ترين آنها از نظر سنجش و تشخيص ، تست چهار وجهي هست كه همه ميتونن براي شركت در تست اقدام كنن. لازم به توضيحه اين تست توسط كارگروهي از مركز مغز و اعصاب دانشگاه شهيد بهشتي بررسي و پاسخدهي ميشه.
با تخفيف دوره اي فعلي هزينه تست حتي كمتر از دو جلسه مشاوره هست. اين در حاليه كه بعضا براي مشاوره هدايت تحصيلي بيش از دو جلسه نياز ميشه.
( شايد خارج از بحث باشه اما لازمه گفته بشه كه اين تست براي گروه سني هاي ديگه كاربرد هاي متفاوتي هم داره. )
در قسمت بعدي ، ليست رشته هاي متوسطه دوم ارائه ميشه...
قسمت چهارم
نهمي هاي عزيز
ميدونم با خبرهاي خاص و بعضا عجيب اين روزا بيشار تمركز شما روي امتحاناي پايانيه و درسهاي مانده و كلاسهاي مجازي ، اما چه ميشه گفت وقتي كه سالها بعد اين موارد همه خاطره ميشن و يادگار بجز نتيجه هدايت تحصيلي.
يادآور ميشم طبق روال به پرسشهاي ارسالي پاسخ مستقيم داده شده و خواهد شد.
دو مورد باقي مونده از اين بحث مهم.
اول تست مورد تاييد براي تشخيص كشش مغزي داوطلب.
و دوم جدول رشته ها و گرايش ها در دبيرستان سال دهم تا دوازهم.
كه اينبار به تست مهم تشخيصي ميپردازيم.
قبلا هم گفتيم احساس شخصي ، وضعيت فعلي برخي مشاغل و آرزوي خانواده و حتي وضعيت درسي سال نهم پارامترهاي تاثير گذار نيستند.
بايد گفت علاقه مندي از يك سو و كشش مغزي از سوي ديگه پارامترهاي پررنگ مسيريابي ما هستند.
مبشه گفت علاقه مندي در شما نمود كرده يا با يك بررسي و همصحبتي ساده مشخص ميشه.
اما تشخيص كشش و توان مغزي كارشناسي خاص خودش رو داره و از درگاه روانشناسي قابل تشخيص بوده و تست مورد تاييد ما تشخيص بلاشك اين پارامتر مهم هست.
ادامه دارد ....